Τα μικροπλαστικά δεν είναι μια αόριστη ή μελλοντική απειλή. Είναι εδώ, μικρά μεν αλλά υπαρκτά και εξαιρετικά επίμονα. Μολονότι οι επιπτώσεις τους στην υγεία μας και στην υγεία του πλανήτη εκδηλώνονται αργά στο χρόνο, η επιστημονική κοινότητα είναι πλέον ξεκάθαρη: Τα μικροπλαστικά έχουν ήδη εισβάλει στην καθημερινότητά μας, στο περιβάλλον, στην τροφή ή ακόμα και στο αίμα μας.
Τα μικροπλαστικά είναι σωματίδια πλαστικού μικρότερα από 5 χιλιοστά που προέρχονται από τη χρήση προϊόντων που τα περιέχουν ως συνθετικά, από τη φθορά των συνθετικών προϊόντων - ρούχα, ελαστικά, καλλυντικά, συσκευασίες, συνθετικά προϊόντα κ.λπ. - αλλά και από τη βιομηχανική δραστηριότητα. Εντοπίζονται πλέον οπουδήποτε, από τον αέρα που αναπνέουμε και τα θαλάσσια οικοσυστήματα, έως τον πλακούντα εγκύων γυναικών ή και το μητρικό γάλα. Το οικοσύστημα ασφυκτιά και η αλυσίδα της ζωής μεταφέρει αυτό το αόρατο τοξικό φορτίο από το περιβάλλον στον οργανισμό μας.
Ο ρόλος του πολίτη στο πεδίο της αντιμετώπισης αυτής της θλιβερής πραγματικότητας πρέπει να είναι περισσότερο από ουσιαστικός: Η μείωση των πλαστικών μιας χρήσης, η προτίμηση φυσικών υλικών, η τοποθέτηση φίλτρων μικροϊνών στα πλυντήρια και η ενημέρωση της κοινότητας είναι λίγες από τις πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει. Ταυτόχρονα, οφείλει να πιέσει την Πολιτεία να αναλάβει οφειλόμενες δράσεις, ξεκινώντας από την τοπική αυτοδιοίκηση:
- Δήμοι και Περιφέρειες έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τοπικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης, να ενισχύσουν την πρόληψη και την ανακύκλωση, να επενδύσουν σε φίλτρα και βιο-τεχνολογίες στα σχολεία και στα δημόσια κτίρια, να υποστηρίξουν την έρευνα και να προάγουν πολιτικές βιώσιμης κατανάλωσης.
- Η κεντρική κυβέρνηση, από την πλευρά της, καλείται να πάρει γενναίες αποφάσεις: να απαγορεύσει τη χρήση μικροπλαστικών σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας και καθαρισμού, να υποχρεώσει τους κατασκευαστές να ενσωματώνουν τεχνολογίες φιλτραρίσματος στις οικιακές συσκευές, να ενισχύσει τη βιομηχανική καινοτομία προς την βιώσιμη χημεία και να φορολογήσει την πρωτογενή παραγωγή πλαστικού.
Η οικολογική μετάβαση σε ένα κόσμο δίχως μικροπλαστικά δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί μεν την τεχνολογική μεταστροφή αλλά και πολιτική βούληση και σύγκρουση με μεγάλα συμφέροντα. Οι πετρελαϊκές εταιρείες, των οποίων τα έσοδα εξαρτώνται από την παραγωγή πλαστικών, αντιδρούν σθεναρά σε κάθε προσπάθεια περιορισμού τους. Ισχυρά λόμπι πιέζουν τα κέντρα εξουσίας να μην προχωρήσουν σε αυστηρότερες ρυθμίσεις. Και πολλές κυβερνήσεις, με τον φόβο του πολιτικού κόστους, επιλέγουν την αδράνεια.
Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ θεωρεί ότι η μάχη ενάντια στα μικροπλαστικά δεν είναι πολυτέλεια για λίγους αλλά ανάγκη για τους πολλούς. Είναι μάχη για την υγεία μας, για τη φύση και την κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν έχει νόημα η όποια αναφορά στη βιώσιμη ευημερία όσο θάλασσες και ποτάμια γεμίζουν με ίνες πολυεστέρα και τα παιδιά μας αναπνέουν πλαστικά. Και ας μη ξεχνάμε πως η έκθεση στα μικροπλαστικά δεν είναι η ίδια για όλους. Οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες εκτίθενται περισσότερο και έχουν σαφώς λιγότερα μέσα προστασίας.
Η αόρατη ρύπανση πρέπει να αντιμετωπιστεί τώρα
Η Οικολογία είναι Πολιτική και η Πολιτική είναι Ζωή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη λάβει σημαντικά μέτρα για την καταπολέμηση των μικροπλαστικών. Ο κανονισμός REACH - 2023/2055 απαγορεύει ρητά τη χρήση τεχνητά προστιθέμενων μικροπλαστικών σε μια σειρά προϊόντων - όπως τα καλλυντικά, τα απορρυπαντικά, τα λιπάσματα και τα παιχνίδια - ενισχύονται οι απαιτήσεις για τον καθαρισμό των αστικών λυμάτων από μικρορρύπους, ενώ έχει τεθεί ως στόχος η μείωση των εκπομπών μικροπλαστικών κατά 30% έως το 2030 και έχουν θεσπιστεί κανονισμοί για την απώλεια πλαστικών pellet από τις βιομηχανίες.
Η Ελλάδα, παρότι έχει ενσωματώσει ορισμένες βασικές ευρωπαϊκές οδηγίες - όπως η απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης – δεν έχει προχωρήσει στην ουσιαστική εφαρμογή των κρίσιμων μέτρων που απαιτεί η περίσταση.
- Δεν έχει υιοθετήσει συγκεκριμένες πολιτικές για την παρακολούθηση και τον περιορισμό των μικροπλαστικών στα λύματα.
- Δεν επιβάλλει την εφαρμογή τεχνολογιών φιλτραρίσματος στα πλυντήρια, ούτε προβλέπει κίνητρα για τους πολίτες ή τις επιχειρήσεις σχετικά με τη μείωση τη διάχυσής τους.
- Η νομοθεσία για τα καλλυντικά και τα προϊόντα προσωπικής φροντίδας, που περιέχουν μικροπλαστικά, καθυστερεί.
- Ακόμα και το φιλόδοξο πρόγραμμα των 780 εκ. ευρώ για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα δεν συνοδεύεται από σαφές, μετρήσιμο, πλάνο για την αντιμετώπιση της μικροπλαστικής ρύπανσης.
Δεν είναι αρκετό να ακολουθούμε απλώς τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Η Ελλάδα οφείλει να περάσει από τις εξαγγελίες στην πράξη. Η απουσία τολμηρών πολιτικών, η έλλειψη διαφάνειας και η γραφειοκρατική αδράνεια υπονομεύουν τη μάχη κατά των μικροπλαστικών. Χρειάζεται πολιτική βούληση, επενδύσεις στη βιώσιμη τεχνολογία και ουσιαστικές δεσμεύσεις για την προστασία της υγείας των ανθρώπων και των οικοσυστημάτων.
14 προτάσεις νομοθετικού χαρακτήρα
Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει στην άμεση σύνταξη και υιοθέτηση οριζόντιας νομοθεσίας σχετικά με τη διαχείριση της παραγωγής και της διάχυσης των μικροπλαστικών, σύμφωνα με τα παρακάτω:
1. Απαγόρευση τεχνητών μικροπλαστικών σε καταναλωτικά προϊόντα.
2. Άμεση συμμόρφωση με τον Κανονισμό REACH της ΕΕ.
3. Απαγόρευση μικροπλαστικών σε καλλυντικά, καθαριστικά, λιπάσματα, βαφές και γκλίτερ, χωρίς μεταβατικές καθυστερήσεις.
4. Προσθήκη φίλτρων μικροϊνών σε πλυντήρια.
5. Υποχρεωτική τοποθέτηση φίλτρων μικροϊνών σε νέα πλυντήρια από το 2026.
6. Επιδότηση για την αναβάθμιση παλιών συσκευών με φίλτρα μικροϊνών.
7. Καταγραφή και μετρήσεις μικροπλαστικών στα λύματα.
8. Δημιουργία υποδομών ΕΥΔΑΠ/ΔΕΥΑ για την παρακολούθηση και την ανάλυση των μικροπλαστικών σε λύματα και υδατικούς πόρους.
9. Υποχρεωτική ετήσια έκθεση ΥΠΕΝ ως προς την κατάσταση της διαχείρισης των μικροπλαστικών στη χώρα.
10. Θέσπιση μέτρων σχετικά με τη διαχείριση των μικροπλαστικών από τη βιομηχανία πλαστικών προϊόντων.
11. Θέσπιση μέτρων για την αποτροπή απώλειας πλαστικών pellet.
12. Πιστοποίηση βιομηχανιών ως προς τη διαχείριση των μικροπλαστικών σε συνέχεια υποχρεωτικών περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων.
13. Εκστρατεία ευαισθητοποίησης μέσω πανελλαδικών ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με την παρουσία μικροπλαστικών στην καθημερινότητα.
14. Εισαγωγή ad hoc θεματικής στο σχολικό πρόγραμμα των Ε’ & ΣΤ’ Δημοτικού και της Β’ Γυμνασίου σχετικά με το θέμα.
«Η ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ έχει αποδείξει ότι δεν αρκείται στο ρόλο του διαμαρτυρόμενου παρατηρητή αλλά ούτε και σε ευχολόγια», διευκρίνισε ο Γιώργος Πασχαλίδης, εκπρόσωπος της ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. «Δηλώνει έτοιμη να καταθέσει συγκεκριμένο σχέδιο νόμου και να συμμετάσχει ενεργά σε κάθε θεσμική ή κοινωνική διαδικασία που θα οδηγήσει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος. Η προστασία της υγείας του πολίτη και του περιβάλλοντος δεν μπορεί να περιμένει. Αν δεν αναλάβουμε δράση σήμερα ίσως αύριο να είναι πολύ αργά.»
#Oikologiki_Symmaxia
#oikologikisymmaxia
«Οικολογική Συμμαχία».
- Για την «Οικολογική Μετάβαση» σε μία κοινωνία βιώσιμης ευημερίας.
- Για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον.
- Για τον κόσμο που μπορεί να γίνει.
contact@oikologiki-symmaxia.gr
https://oikosymmaxia.blogspot.com
Πηγή:
- Οικολογική Συμμαχία, Δεν είναι μελλοντική απειλή: Είναι ήδη μέσα μας! https://oikosymmaxia.blogspot.com/2025/08/blog-post_7.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου