.png)
Οι Νέοι Πράσινοι στην Λάρισα και στον οικο-χώρο του Cob.gr!
Στα πλαίσια της καλοκαιρινής περιοδείας μας με στόχο συναντήσεις γνωριμίας και σχεδιασμού πιθανών δράσεων σε όλη την Ελλάδα «Καλοκαίρι 2022 - Για να σε συναντήσω...», οι Νέοι Πράσινοι Ελλάδας είχαμε τη χαρά να επισκεφτούμε την προηγούμενη εβδομάδα τον ιστορικό Νέσσωνα Λάρισας, με στόχο να γνωρίσουμε τον οικο-χώρο του κτήματος Cob.gr, να μάθουμε περισσότερα για αυτή την εναλλακτική οικολογική πρωτοβουλία και να συνομιλήσουμε για κοινές δράσεις με τους συντελεστές αυτής της αξιοθαύμαστης προσπάθειας!
Το κτήμα του Cob.gr στο χωριό Νέσσωνας στη Λάρισα λειτουργεί ως χώρος πειραματισμού για όσα έχουν να κάνουν με την αυτάρκεια και το χαμηλό αποτύπωμα. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οι φυσικές κατασκευές, τα παθητικά ενεργειακά συστήματα, οι βιώσιμες τεχνολογίες, η διαχείριση του νερού, οι καλλιέργειες, καθώς και η ανθρώπινη δομή που υποστηρίζει όλες αυτές τις εγκαταστάσεις.
Ξεκινώντας με δύο άτομα, το Cob.gr έφτασε να αριθμεί σήμερα μια συνεργαζόμενη ομάδα από 30 μηχανικούς και αρχιτέκτονες, άλλους τόσους φυσικούς χτίστες, 1.600 εθελοντές και 20.000 ανθρώπους να παρακολουθούν τις δραστηριότητες αυτής της οικολογικής προπάθειας. Στον πυρήνα αυτής της ομάδας βρίσκεται ένας κοινωνικός συνεταιρισμός που ασχολείται με τη φυσική δόμηση και τη βιωσιμότητα γενικότερα, χτίζοντας, εκπαιδεύοντας και "μολύνοντας" τον πολιτισμό μας με εστίες αειφορίας.
Στο χώρο του αγροκτήματος υπάρχουν επτά κτίρια και αρκετές ακόμη κατασκευές, κάποιες χρηστικές και κάποιες άλλες που έγιναν για εκπαιδευτικούς λόγους ή για πειραματισμό.
Το πρώτο σπίτι χτίστηκε το 2000 με τη μέθοδο του στοιβαχτού πηλού (cob). Τώρα πλέον χρησιμοποιείται για εκπαιδευτικούς λόγους σε προγράμματα οικοτουρισμού. Ακολούθησε το δεύτερο το οποίο χτίστηκε για αρκετά χρόνια με τη βοήθεια φίλων και παιδιών δημοτικού σχολείου με τη μέθοδο του αχυροπηλού. Το κελάρι του είναι προϊόν εκσκαφής χώματος για την τοιχοποιία. Το τρίτο χτίστηκε το 2010, επίσης με αχυροπηλό, αποκλειστικά με τη βοήθεια εθελοντών και με σκοπό τη μόνιμη διαμονή μελών της ομάδας. Προς το παρόν χρησιμοποιείται για φιλοξενία και οικοτουρισμό. Το τέταρτο χτίστηκε το 2016 σαν πρόταση για τη στέγαση ευπαθών ομάδων πληθυσμού. Ο σκελετός του είναι ξύλινος και είναι υπενδεδυμένο με κουρέλια βουτηγμένα στον ασβέστη. Ακολούθησαν δύο υπέργειοι γεωδαιτικοί θόλοι και ένα υπόσκαφο που κατασκευάστηκαν στη διάρκεια ενός εργαστηρίου.
Στο χώρο υπάρχουν επίσης: υπαίθριος χώρος μαγειρέματος με ξυλόφουρνο και rocket stove από cob, πειραματικό θολωτό κοτέτσι με γαιόσακους, υπαίθρια μπανιέρα με ζεστό νερό (hot tub), σάουνα (temazcal), υπαίθρια ντουζ, κομποστικές τουαλέτες, παγκάκια, νεροχύτες, με ποικιλία υλικών και επιχρισμάτων. Το κεντρικό τραπέζι (στην Πλατεία του Χωριού όπως έχουν ονομάσει το χώρο τα μέλη) είναι φυτεμένο με βότανα.
Η ξενάγησή μας στην οικο-κοινότητα έγινε από τον φίλτατο Θανάση, έναν αξιολάτρευτο και χαμογελαστό άνθρωπο, ο οποίος αποφάσισε να αφήσει τη βαβούρα και το άγχος της Αθήνας και να αναζητήσει την ομορφιά στην απλότητα που έχει η φυσική και αναζωογονητική επαφή με τη φύση!
Μοιράστηκε μαζί μας την ιστορία του: «Έχω περίπου 1 χρόνο που άφησα το επάγγελμα του ηχολήπτη για να έρθω να βοηθήσω σε αυτή την πρωτοβουλία και δεν το μετανιώνω ούτε στιγμή. Έχω μάθει πάρα πολλά για τη σχέση μας με τη φύση εδώ, αλλά και για τον ίδιο μου τον εαυτό. Εδώ μπορείς να καταλάβεις πως η ανάγκη για αέναη ανάπτυξη είναι μόνο στο μυαλό μας. Εδώ συνειδητοποιείς πως πολλά από αυτά που θεωρούσες αναγκαία είναι περιττά, εδώ αντιλαμβάνεσαι τη σημασία της αποανάπτυξης και τα οφέλη που έχει η άμεση και αγνή σύνδεσή μας με τη μητέρα Γη».
Το αγρόκτημα έχει ένα ενιαίο, αυτόνομο σύστημα ενέργειας που τροφοδοτείται από ένα σύστημα ηλιακών πάνελ. Επιπλέον, οι λάμπες που βρίσκονται στο κτήμα είναι εντελώς αυτόνομες, με ξεχωριστά πανελάκια η κάθε μία.
Ο σχεδιασμός των κτιρίων βασίζεται στις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής, αξιοποιώντας με παθητικό τρόπο το φως του ήλιου. Τα μεγάλα ανοίγματα βρίσκονται στο νότο, βάζοντας μέσα στο σπίτι το φως του ήλιου. Το φως προσπίπτει στους τοίχους και στα πατώματα στη διάρκεια της μέρας, κρατώντας τα ζεστά στη διάρκεια της νύχτας. Συμπληρωματικά με αυτό το σχεδιασμό, ένα από τα σπίτια διαθέτει και τοίχο «Trombe», όπου ο συνδυασμός γυαλιού και ωμόπλινθων δημιουργεί μια σημαντική αποθήκη ενέργειας για την θέρμανση του σπιτιού σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Πέραν των ενεργειακών συστημάτων (παθητικών και ενεργητικών), το κτήμα διαθέτει και διάφορες τεχνολογικές λύσεις που προσφέρουν ποιότητα ζωής χωρίς να βλάπτουν το περιβάλλον. Το θερμοκήπιο, το οποίο είναι κατασκευασμένο από ανακυκλωμένα υλικά και κουφώματα, δίνει τη δυνατότητα να αυξηθεί η πιθανότητα επιτυχίας των σπόρων μέσω της δημιουργίας σπορόφυτων. Επιτρέπει επίσης την προέκταση της καλλιεργητικής περιόδου εντός του χειμώνα.
Το κελάρι, που βρίσκεται στο υπόγειο του ροζ σπιτιού, χτίστηκε στο σημείο απ' το οποίο πάρθηκε το χώμα των πρώτων δύο σπιτιών του κτήματος. Η γη έχει τη δυνατότητα να διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία στη διάρκεια του χρόνου, κι έτσι το κελάρι δε χρειάζεται ψύξη. Διαθέτει, επιπλέον, ένα σύστημα εισαγωγής και εξαγωγής αέρα, δημιουργώντας ρεύμα που διατηρεί την ατμόσφαιρα στεγνή.
Στις κομποστικές (ξηρικές) τουαλέτες χρησιμοποιείται ροκανίδι για να καλυφθούν οι οσμές και να διατηρείται η κατάλληλη αναλογία άνθρακα-αζώτου για να ξεκινήσει η διαδικασία της κομποστοποίησης. Με τη λύση αυτή αποφεύγεται η χρήση νερού στην τουαλέτα και άρα η ανάγκη καθαρισμού του για επαναχρησιμοποίηση στον κήπο.
Η οικο-κοινότητα διαθέτει επισης φάρμες σκουληκιών, στις οποίες τοποθετούνται τα οργανικά σκουπίδια της κουζίνας. Τα σκουλήκια παράγουν ένα τρομερά γόνιμο χώμα τρώγωντας και σκάβοντας, ενώ τέλος προσφέρουν και ένα υγρό ("τσάι σκουληκιών") που λειτουργεί ως φάρμακο για τα δέντρα και τα λαχανικά.
Το νερό που πέφτει στις οροφές των σπιτιών συλλέγεται σε βαρέλια, και χρησιμοποιείται για το πότισμα ή για άλλες χρήσεις όπου χρειαζόμαστε απιονισμένο νερό. Επιπλέον, το κτήμα διαθέτει και ένα φράγμα ομίχλης, με τη μορφή ενός λιόπανου όπου η ομίχλη σταματά, υγροποιείται και οδηγείται σε ένα λούκι.
Τα δε γκρίζα νερά (δηλαδή αυτά που προέρχονται από το νεροχύτη, το νιπτήρα, το μπάνιο) περνούν από διαδοχικά φίλτρα καθαρισμού (λιποπαγίδα, αερόβιος φυτοκαθαρισμός, αναερόβιος φυτοκαθαρισμός, ενεργού άνθρακα, υπεριώδους ακτινοβολίας) μέχρις ώτου φτάσουν να μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, το νερό καταλήγει σε δυο μεγάλες δεξαμενές απ' τις οποίες ποτίζεται ο λαχανόκηπος και το βρώσιμο δάσος.
Το επιπλέον νερό καταλήγει σε μια λίμνη στο κέντρο του χωραφιού, όπου νούφαρα, οξυγονωτές και κουνουπόψαρα διατηρούν το νερό καθαρό και διαυγές. Η λίμνη λειτουργεί ως ρυθμιστής του μικροκλίματος, μειώνοντας σημαντικά τη θερμοκρασία του αέρα στη γύρω απ' αυτή περιοχή, καθώς και ως ξενώνας άγριας ζωής, φιλοξενώντας έντομα, πουλιά και αμφίβια που έρχονται να φωλιάσουν εκεί. Αυτό αυξάνει τη βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος στο κτήμα και κατά συνέπεια την ανθεκτικότητά του στη διάρκεια του χρόνου.
Για την πλειοψηφία της ύπαρξής του, το κτήμα υπήρξε ένα πεδίο πειραματισμού για τη Φυσική Καλλιέργεια και τη μέθοδο του Masanobu Fukuoka. Εδώ και 20 χρόνια φυτεύονται δέντρα από σπόρο, με τη φύση να διαλέγει αυτά τα οποία επιθυμεί να μεγαλώσει. Η μέθοδος αυτή είναι η ευκολότερη και φτηνότερη λύση για τη δημιουργία οικοσυστήματος, αλλά και μακράν η πιο χρονοβόρα και απρόβλεπτη.
Τα τελευταία χρόνια, το κτήμα έχει στραφεί σε μια πιο ενεργητική προσέγγιση στην οικολογία, με στόχο τη γρήγορη αναγέννηση του οικοσυστήματος και του χώματος. Το κτήμα διευρύνθηκε με την αγορά ενός νέου κομματιού γης, στο οποίο εγκαταστήθηκε ένα βρώσιμο δάσος και ένας λαχανόκηπος σχεδιασμένα με τις αρχές της Περμακουλτούρας. Το βρώσιμο δάσος αποτελείται από σειρές πολλών διαφορετικών δέντρων σε μικρές αποστάσεις μεταξύ τους. Το διαφορετικό ριζικό τους σύστημα, οι διαφορετικές τους ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία και το έντονο κλάδεμα που θα εφαρμοστεί εξασφαλίζουν τη δυνατότητα πολύ πυκνής φύτευσης, που κατά τα άλλα είναι αδιανόητη στη συμβατική καλλιέργεια. Για όσο καιρό τα δέντρα είναι ακόμη μικρά και δε σκιάζουν όλο το έδαφος, τα κενά ανάμεσά τους φυτεύονται με λαχανικά.
Τέλος, μια καλλιεργητική τεχνολογία χρήσιμη και για τις πόλεις είναι τα αυτοποτιζόμενα παρτέρια. Στη βάση τους έχουν ένα στρώμα χαλικιών, στο οποίο εισάγεται απευθείας το νερό του ποτίσματος. Μέσω όσμωσης, το νερό αυτό αργά-αργά ποτίζει το υπερκείμενο χώμα και τα φυτά του, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες λόγω εξάτμισης και επιτρέποντάς μας να ποτίζουμε έως και μία μόνο φορά την εβδομάδα.
Το πρότζεκτ του Νέσσωνα ξεκίνησε με σκοπό τον πειραματισμό πάνω στα διδάγματα του Masanobu Fukuoka και της Φυσικής Καλλιέργειας. Σύντομα στράφηκε και στη χρήση του πηλού ως δομικό υλικό, και εν γένει στη φυσική δόμηση. Αργότερα μπήκε στο παιχνίδι η αυτάρκεια και οι βιώσιμες τεχνολογίες, και, τέλος, η εκπαίδευση μέσω εργαστηρίων και εθελοντικών δραστηριοτήτων.
Τον τελευταίο χρόνο το χωράφι κατοικείται από νέους ανθρώπους που επιθυμούν να ζήσουν έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. Το μοντέλο αυτό περιλαμβάνει την ατομική και συλλογική πρόνοια για την εξασφάλιση της τροφής, τον συμμετοχικό σχεδιασμό όλων των δράσεων που θα λάβουν χώρα στο Νέσσωνα, τη διεύθυνση του εβδομαδιαίου καλαθιού, την ανάληψη ευθυνών και φυσικά την εκπαίδευση των ίδιων των ατόμων σε ό,τι έχει να κάνει με τον οικολογικό τρόπο ζωής.
Οι Νέοι Πράσινοι Ελλάδας θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τα παιδιά που μας άνοιξαν διάπλατα τις πόρτες της οικο-κοινότητας του Cob.gr και ανυπομονούμε να τα ξαναπούμε από κοντά και να πραγματοποιήσουμε κοινές δράσεις, σε ένα χώρο, που όποιο άτομο τον επισκεφτεί, καταλαβαίνει από πρώτο χέρι την μεγάλη αλήθεια που κρύβει η φράση «Less is more»!
Οι Νέοι Πράσινοι πραγματοποιούμε συναντήσεις γνωριμίας και σχεδιασμού πιθανών δράσεων σε όλη την Ελλάδα! Θέλεις να μας γνωρίσεις; Τότε δεν έχεις παρά να επικοινωνήσεις μαζί μας!
Κάνε εγγραφή στην Πράσινη Αγέλη ➡️ https://mailchi.mp/a187bd43e7bb/be-brave-neoi-prasinoi ή/και στείλε μας email ➡️ neoi.prasinoi@gmail.com, ώστε να μάθεις περισσότερα! Στην περίπτωση που επιλέξεις την επικοινωνία μέσω email, φρόντισε να χρησιμοποιήσεις ως θέμα το Καλοκαίρι 2022 - Για να σε συναντήσω..., θα το εκτιμήσουμε ιδιαιτέρως!
Νέοι Πράσινοι – Μέλος της Ομοσπονδίας Νέων Ευρωπαίων Πράσινων από το 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου