Τι είναι o ακτιβισμός;
Όπως αναφέρεται στη σελίδα του Activist Handbook, στην πιο βασική του μορφή, ο ακτιβισμός σημαίνει δράση που αναλαμβάνεται για τη επίτευξη κοινωνικής αλλαγής. Προφανώς, αυτό είναι πολύ ασαφές. Μάλλον όλοι και όλες συμφωνούμε ότι η συμμετοχή σε μια διαμαρτυρία για το κλίμα είναι ακτιβισμός, αλλά τι γίνεται με την ψηφοφορία; Την αγορά βιολογικών τροφίμων; Προκαλείτε ισχυρούς ανθρώπους στο χώρο εργασίας σας;
Όλες αυτές οι κινήσεις σίγουρα μπορούν να θεωρηθούν τακτικές για τη επίτευξη κοινωνικής αλλαγής, αλλά είναι ακτιβισμός; Ένα πρώτο βήμα στην προσπάθεια να κατανοήσουμε το τι είναι ακτιβισμός, είναι να σκεφτούμε τους διαφορετικούς ορισμούς του ακτιβισμού, ως απάντηση στην ερώτηση «Τί ενέργειες περιλαμβάνει;». Όπως είναι φυσικό βέβαια, οι απαντήσεις σε αυτήν την ερώτηση ποικίλουν!
Παραδείγματος χάριν, σύμφωνα με την κλιματική ακτιβίστρια Anjali Appadurai, «Ακτιβισμός... είναι η πρακτική αντιμετώπισης ενός ζητήματος, οποιουδήποτε ζητήματος, αμφισβητώντας αυτούς που βρίσκονται στην εξουσία». Ένας άλλος δημοφιλής ορισμός του ακτιβισμού είναι ότι περιλαμβάνει μόνο αντισυμβατικές ενέργειες. Ωστόσο, όπως λέει ο Brian Martin, «το όριο μεταξύ του ακτιβισμού και της συμβατικής πολιτικής είναι ασαφές και εξαρτάται από τις περιστάσεις». Για παράδειγμα, δεν είναι αμέσως ξεκάθαρο γιατί ο Martin περιλαμβάνει το lobbying ως συμβατική μέθοδο (σε αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες τουλάχιστον), αλλά όχι τις διαμαρτυρίες.
Όπως μας γίνεται σαφές, υπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις για τον «ακτιβισμό», οι οποίες μερικές φορές έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους. Σύμφωνα με τα μέλη του Activist Handbook, «Ακτιβισμός σημαίνει συλλογικές προσπάθειες για τη επίτευξη αλλαγής από τη βάση. Με τον όρο συλλογική, εννοούμε οποιονδήποτε αριθμό ανθρώπων που εργάζονται μαζί. Δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός για να κάνεις «ακτιβισμό» και δεν χρειάζεται να οριστείς ως «ακτιβιστής» για να επιτύχεις αλλαγή».
Ποιος είναι ακτιβιστής ή ακτιβίστρια;
«Ακτιβιστής ή ακτιβίστρια» σημαίνει κάποιο άτομο που κάνει ακτιβισμό. Εξαιτίας αυτού, ο όρος αμφισβητείται από πολλούς, για τους ίδιους ή παρόμοιους λόγους με αυτούς για τον ορισμό του «ακτιβισμού». Όπως αναφέρει η ακτιβίστρια Saffiyah Khan, «Δεν νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει η λέξη ακτιβιστής». Η Khan υποστηρίζει, ότι όλοι και όλες πρέπει να ασχολούνται και να δραστηριοποιούνται με ό,τι συμβαίνει στην κοινότητά τους, ώστε να μην χρειαζόμαστε έναν συγκεκριμένο όρο, για να ορίσουμε όσα άτομα είναι πιο ενεργά μέσα στην κοινωνία!
Ακούμε συχνά στον δημόσιο διάλογο και ειδικά τα τελευταία χρόνια όλο και πιο έντονα, πως η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε σαν απλοί και απλές πολίτες είναι αναπόφευκτη και ότι η ταλαιπωρία που αντιμετωπίζουμε στις ζωές μας είναι ατομικό μας πρόβλημα και ευθύνη. Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι τα πράγματα!
Η ενασχόληση με αυτό που κατανοούμε ως ακτιβισμό, βοηθά τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι ο προσωπικός πόνος είναι μέρος ενός ευρύτερου συλλογικού αγώνα και ότι η αλήθεια δεν είναι μία και μοναδική. Δεν υπάρχει μια αντικειμενική αντίληψη της φύσης, ξεχωριστή από τις κοινές μας βιωματικές εμπειρίες. Τα άτομα που ασχολούνται με τον ακτιβισμό, διεκδικούν εκ νέου το δικαίωμα όλων να αποφασίσουν σε τι είδους κόσμο θέλουν να ζήσουν. Ο ακτιβισμός μας βοηθά να γεφυρώνουμε το χάσμα μεταξύ αυτού που πρέπει να γίνει και αυτού που είναι πρόθυμες οι κυβερνήσεις μας να κάνουν, ώστε να μπορούμε να ζούμε αξιοπρεπείς ζωές.
Η κοινωνική αλλαγή είναι η νίκη των απλών πολιτών!
Σχετικά μικρές ομάδες πολιτών μπορούν να έχουν ισχυρό κοινωνικό αντίκτυπο μέσω του ακτιβισμού. Τα κινήματα Black Lives Matter, Me Too και Fridays For Future, είναι μόνο τρία από τα πιο πρόσφατα ιστορικά παραδείγματα που άλλαξαν τον τρόπο που σκεφτόμαστε την ταυτότητα, τη φυλή, το φύλο και το τι θεωρείται αποδεκτή συμπεριφορά, σε σχέση με τους ανθρώπους που ζουν με αυτές τις ταυτότητες. Η Erica Chenoweth (αυτοπροσδιορίζεται με την αντωνυμία αυτοί), πολιτικός επιστήμονας και καθηγητής δημόσιας πολιτικής, πραγματοποίησε μια μελέτη σχετικά με τις μη βίαιες διαδηλώσεις μεταξύ 1900 και 2006 και διαπίστωσε, ότι κάθε κοινωνικό κίνημα που κατάφερε να κινητοποιήσει περισσότερο από το 3,5 τοις εκατό του πληθυσμού, κατάφερε και να ανατρέψει μια δικτατορία.
Η σημασία της φωνής σου!
Μπορεί στην Ελλάδα να ζούμε σε ένα λεγόμενο «δημοκρατικό κράτος», αλλά πόσο μεγάλο αντίκτυπο έχουμε στην πολιτική πραγματικότητα; Οι άνθρωποι που εκπροσωπούν τα συμφέροντά μας στην κυβέρνηση ακούνε πραγματικά τις ανάγκες μας; Και πόσο συχνά έχουμε την ευχέρεια να μαθαίνουμε τις διαδικασίες που ακολουθούν;
Το να αντιπροσωπεύεσαι δεν είναι το ίδιο με το να έχεις φωνή. Οι άνθρωποι των οποίων η δουλειά είναι να φροντίζουν άλλους μέσω ήδη εγκατεστημένων ιδρυμάτων (κυβερνητικών, εκπαιδευτικών, ιατρικών, οικονομικών κ.λπ.) συχνά παρερμηνεύουν τις ανάγκες των ανθρώπων στους οποίους υποτίθεται ότι παρέχουν υπηρεσίες. Ο ακτιβισμός, μας δίνει μια πλατφόρμα για να αγωνιστούμε για τα κοινά μας συμφέροντα, όταν οι εκπρόσωποί μας μας απογοητεύουν. Με λίγα λόγια... θάρρος χρειάζεται και στο χέρι μας είναι να φτιάξουμε το μέλλον που ονειρευόμαστε!
Πηγές:
- https://activisthandbook.org/en/theory/what-is-activism
- What is activism?: Anjali Appadurai (2013) [Βίντεο στα αγγλικά]
- Activism, social and political: Brian Martin (2007)
- Be active, not an activist!: Saffiyah Khan (2017) [Βίντεο στα αγγλικά]
- The success of nonviolent civil resistance: Erica Chenoweth [Βίντεο στα αγγλικά]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου